Bloggen

Vraag van vandaag | Kan je auteurs van eigen bodem steunen door kritisch te zijn?

Vraag van vandaag is een spontane nieuwe rubriek waarin ik verschillende punten van bloggen, recenseren en schrijven probeer aan te halen. Ik probeer geen sluitend antwoord te geven, maar verschillende perspectieven uit te lichten én daarom hoor ik ook graag wat jij ervan vindt. Vandaag draait deze hele blog over de vraag: Kan je auteurs van eigen bodem steunen door kritisch te zijn?

Ik kreeg ooit eens via Instagram toen ik iets rond een boek van eigen bodem aankaartte (of dat was het zelfs niet eens) de opmerking dat ik de boekenwereld niet mooier maakte door die kritische opmerking. Als je mijn blog al even volgt, dan weet je dat ik niet bang ben om dingen aan te kaarten of om boeken en verwoordingen in vraag te stellen. En dat doe ik net om de wereld een beetje mooier en inclusiever te maken.

Meten met twee maten

Wat je altijd hier op mijn blog kan verwachten is dat ik nooit meet met twee maten. Als ik Nederlandse boeken van eigen bodem lees, ben ik er net zo kritisch over als een New York Times-bestseller. En dit is nu grappig, want ik heb al zoveel mensen horen zeggen dat ze auteurs van eigen bodem een hogere rating geven dan ze met een vertaald werk die ze even goed of slecht vonden zouden doen. En dat doen ze juist omdat ze vinden dat er meer YA van eigen bodem moet komen en dat dat niet zou lukken als de YA die nu uitkomt telkens ‘slechte’ ratings krijgt. (O en ik geef ook toe: veel recensenten zijn terecht bang voor mogelijke online heksenjachten. Sommige auteurs en uitgeverijen kunnen er wat van.)

De vraag is alleen: helpt dat echt? Misschien, want zo hebben veel mensen de indruk dat boeken van eigen bodem geweldig zijn en hebben auteurs ook het gevoel dat ze het goed doen. Ook geeft het een heel goed signaal naar de uitgevers die een kans waagden met de boeken van eigen bodem. (Ook toegegeven: soms zijn de boeken ook steengoed, maar soms halen ze steengoed gewoon helemaal niet. En dat kan ook gewoon.)

Maar je kan niet ontkennen dat een gebrek aan een kritische en eerlijke blik, veel slechts kan veroorzaken. Laat je homofobische, seksistische en racistische opmerkingen maar gaan, omdat je op het goede blaadje wil komen bij de uitgeverij en auteur? Oké, misschien heeft de lezer in kwestie ze zelf niet opgemerkt, maar mag iemand die ze wel opmerkt dat niet gewoon aankaarten? En als je het dan bewust niet doet en je ogen sluit, vind ik dat je best je eigen reputatie schaadt. Ben je dan net zo open voor iedereen in de book community als je aan de wereld laat doorschijnen? Just asking.

Mag je geen goed onderbouwde mening over een boek dat niet zo fantastisch was in je recensie plaatsen, ook al is het een recensie-exemplaar? Is kritiek (op voorwaarde dat het constructief onderbouwd is) écht zo schadelijk? Ik denk het niet. Misschien vind je als auteur het best pijnlijk als je kindje lelijk en misvormd wordt genoemd, maar uiteindelijk is het niet echt je kindje en is een boek uiteindelijk een vorm van entertainment voor anderen. Als dat entertainment niet goed is, zou je dan niet liever hebben dat mensen eerlijk vertellen waarom het bij hen niet werkte. En ook: recensies zijn ook gewoon gebruiksreviews. Net zoals je op internet een recensie tegenkomt van een stofzuiger. Iemand heeft er ook maanden aan gewerkt om die perfect te laten zuigen. Helaas werken de wielen niet zo goed, dus dat mag je toch gerust laten weten voor de volgende mensen die er geld tegenaan gooien?

Ja, je steunt ze er net zo goed mee

Wat je vaak hoort in (ja, soms irritante) YA-facebookgroepen is dat YA van eigen bodem helemaal niet goed is. (En dan hebben we het nog niet gehad over de algemene vooroordelen die er in de community rondgaan over de vertaalde werken.) Mensen bouwen zo snel en zo vaak vooroordelen op, construeren ze zo zorgvuldig dat één voorbeeld genoeg is om de rest ook te verdoemen. Oké, je mag best een hypothese stellen, maar test die dan ook genoeg. Als je ooit een wetenschappelijk artikel hebt gelezen, dan weet je wel hoe dat zit. Maar het punt is dus, dat als je de boeken van auteurs van eigen bodem blijft lezen, je ze dan ook je ze dan ook blijft steunen. Valt een boek een beetje tegen, dan is het fijn als iemand dat ook eerlijk toegeeft. Is het boek écht geweldig, dan is dat zelfs nog beter. Als je blijft lezen, dan blijf je hen steunen en dat is oprecht belangrijk.

Bovendien laat je als eerlijke recensent héél goed aan de uitgeverijen weten waar ze hun werkwijze een beetje mogen aanpassen. Net door de goede van de slechte boeken te filteren, net door kleine problemen aan te kaarten, net door eerlijk te zijn, zend je een signaal uit. Net zo zullen er meer boeken van geweldige Nederlandstalige auteurs komen en blijft niet iedereen in een illusie doorploeteren.

Hoe denk jij hierover? Laat het me weten!

7 thoughts on “Vraag van vandaag | Kan je auteurs van eigen bodem steunen door kritisch te zijn?

  1. Ik ben nu geen bedreven of professioneel recensent en ken weinig over hoe het er in de uitgeverijwereld aan toe gaat, maar ik blijf sowieso steeds trouw aan mezelf als ik mijn mening over boeken geef, ongeacht van waar de auteur komt.
    Als ik een boek van eigen bodem minder vind, dan vind ik dat wel jammer, en dan denk ik wel eens ‘zou ik niet wat toegefelijker zijn?’, want ik ben wel super blij dat de uitgeverij de kans heeft gewaagd met het boek en zo misschien wat meer gelijkaardigs zal durven uitgeven, maar uiteindelijk blijf ik wel mijn mening zoals die is geven.

  2. Ik krijg het ook gewoon niet over mijn hart om een hoge rating te geven ook al vond ik het niks. Maar ik vind dat je wel altijd beleefd kan aankaarten waarom het je niet lag bij de auteur, zeker als het iemand is die je kent. Dat doet me denken aan een van Vanessa haar boeken. Hoe lief ik Vanessa ook vind, de laatste in haar reeks kon mij echt niet smaken, dus dan kan ik moeilijk 5* geven. Maar door mijn recensie er bij te schrijven, wist ze ook meteen waar de knelpunten voor mij zaten en dat vind ik dat wel positief. Zolang we allemaal vriendelijk tegen elkaar blijven, zou die rating geen verschil mogen maken.

  3. Mooi artikel! Ik ben het echt met je eens. Een aanvulling nog is dat wat mij betreft een onterecht positieve review er ook voor kan zorgen dat iemand dat boek leest, dan denkt: ‘Wat?’ en de rest links laat liggen. Dan kan die N=1 het juist nog meer verpesten voor de rest.

  4. Ik heb het volgens mij al eerder gezegd, maar dit soort artikel zijn zo fijn! Ik vind het zelf best raar dat Nederlandse auteurs een soort stapje voor krijgen bij sommige lezers, want we zouden boeken moeten beoordelen op hun inhoud (het zou het beste zijn als we niet van tevoren weten wie de auteur is, zodat dit onze mening niet beïnvloedt). Ik zou ook nooit een boek positiever beoordelen doordat het een Nederlandse auteur is, ik let alleen wel extra op als ik kritiek geef, aangezien de auteur deze kan lezen (heb wat ervaring met wat auteurs die minder accepterend zijn op het gebied van kritiek, dus ik denk twee keer na voordat ik een boek van een Nederlandse auteur ga lezen). Ik heb afgelopen week nog een vrij kritische recensie moeten schrijven van een Nederlandstalig boek waar wat problematische onderwerpen inzaten. Ik wilde dit niet weg mompelen, want het is juist goed als ik (jonge) lezers kan behoeden voor een boek met een heftige inhoud. Zolang je het respectvol weet te beschrijven kan hopelijk de auteur en de uitgever er wat aan hebben, en kunnen we de kwaliteit van boeken van Nederlandstalige/Vlaamse auteurs naar het niveau tillen waar we naartoe willen 🙂

  5. Zelf schrijf ik geen recensies, maar ik geef wel sterren op Goodreads en Hebban.
    Door mijn werk lees ik zowel Nederlandstalig als vertaald werk en ik beoordeel ze allebei op dezelfde manier. Het is inderdaad zo dat de Nederlandstalige boeken bij mij vaak lager scoren dan een vertaald boek, maar dit komt volgens mij gewoon omdat de vertaalde boeken al een voorselectie hebben gehad van uitgeverijen die naar vertaalde boeken selecteren om uit te geven.
    Ik ben ook eerlijk genoeg om te zeggen dat ik soms boeken moet lezen voor een project die ik uit mezelf nooit zou lezen. Doordat het onderwerp mij minder aanspreekt, krijgt het soms een lagere score dan een boek die ik sowieso zelf wil lezen uit interesse.

  6. Een recensie moet nu eenmaal eerlijk zijn hé. Als dat niet het geval is dan hebben zowel jij als je lezers er niet veel aan. Zolang je je kritiek kan onderbouwen mag men je eigenlijk niets verwijten. Hoe gaat die quote nu weer juist over dat geen enkel mens hetzelfde boek op dezelfde manier ervaart? Je kan nooit voor iedereen goed doen als auteur maar uit opbouwende kritiek kan je als schrijver wel iets meenemen naar een volgende schrijfproject toe. Al een geluk dat we onze persoonlijke mening mogen delen in een review want anders zouden online boekbesprekingen heel eentonig worden. Ik heb trouwens al meermaals gehoord van mensen dat ze een boek waar ik kritiek op gaf vaak net willen lezen om te achterhalen of zij er hetzelfde over denken.

    1. Ja! Met dat laatste heb ik dat ook. Zeker bij de leesclub. Mensen zijn dan oprecht benieuwd of ze er net zo over denken of juist niet. Slechte reclame is ook reclame zeker?

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.